پس از انقلاب در برنامه های دوم و سوم توسعه، شش سد بزرگ با ظرفیت تنظیم 163 میلیون متر مکعب آب در سال ساخته شد و طرحهای تأمین آب شرب و بهداشت کوتاه مدت شهرهای بجنورد، شیروان، اسفراین و جاجرم و گرمه و آشخانه اجرا گردید. علاوه بر این بیش از یکصد طرح مهم دیگر نیز برای مدیریت منابع آب در استان اجرا شده است که در این گزارش به مهمترین آنها اشاره می شود.
مهمترین طرحهای اجرا شده مدیریت منابع آب خراسان شمالی پس پیروزی انقلاب اسلامی
ساخت 6 سد بزرگ با توان تنظیم 168 میلیون متر مکعب در سال
ساخت شبکه آبیاری 5713 هکتار زمین پایاب سد شیروان
انجام مطالعات ساخت شبکه‌های آبیاری پایاب سایر سدهای استان
ساخت شبکه‌های آبیاری پایاب سدهای استان برای پوشش 18 هزار هکتار زمین کشاورزی و مطالعات جدید
مطالعات طرحهای آبرسانی به شهرهای بزرگ استان
تکمیل مطالعات و اجرای طرحهای آبرسانی به شهرهای بجنورد، شیروان، اسفراین، گرمه و جاجرم (ساخت 3 تصفیه‌خانه بزرگ آب آشامیدنی، اجرای 165 کیلومتر خط انتقال برای جابجایی سالانه 43 میلیون متر مکعب آب و ساخت بیش از 60 هزار متر مکعب مخازن آب شرب)
ایجاد و تکمیل و تجهیز حدود 80 ایستگاه مطالعات پایه منابع آب (شامل هیدرومتر، تبخیرسنج، باران و برف سنج و دیتالاگرها)
آغاز عملیات اجرایی ساخت سه سد؛ سومبار، قزلداش، بش قارداش، گلمندره و گراتی
انجام مطالعه چهارسد جدید
مطالعه طرحهای آبرسانی به شهرهای آشخانه، راز و فاروج
ساخت 10 بند انحرافی و ایستگاههای پمپاژ آب
بازگشایی و لایروبی رودخانه مرزی سومبار و مسیلهای شهر بجنورد
مطالعه حد حریم و بستر یکهزار کیلومتر و ساماندهی 40 کیلومتر از رودخانه‌های استان
انسداد 650 حلقه چاه غیرمجاز آب
تجهیز چاههای برقی استان به شمارشگرهای هوشمند آب؛ نصب 1250 شمارشگر هوشمند آب و برق
منابع آب و طرحهای اجرایی و مطالعاتی خراسان شمالی
براساس آمارهای پایه، میانگین بارش سالانه در استان خراسان شمالی 294 میلیمتر و حجم آب تجدید شونده استان دو میلیارد و 420 میلیون متر مکعب است که یک میلیارد و 630 میلیون متر مکعب آن آبهای سطحی است و 790 میلیون متر مکعب آبخوانهای زیرزمینی را تغذیه می‌کند.
برای مهار آبهای سطحی استان خراسان شمالی تاکنون در برنامه‌های دوم وسوم توسعه کشور، پنج سد ساخته شده که توسط آنها سالانه حدود 165میلیون متر مکعب معادل 10درصد آبهای سطحی استان تنظیم می‌شود.
سد شیرین دره با توان تنظیم سالانه 65 میلیون و 800 هزار متر مکعب، سد شیروان با توان تنظیم سالانه 44 میلیون متر مکعب ، سد اسفراین با توان تنظیم 39 میلیون و 300 هزار متر مکعب ، سد شورک با توان تنظیم 6 میلیون و 500 هزار مترمکعب و سد چری با توان تنظیم 3 میلیون و 500 هزار متر مکعب در برنامه های دوم و سوم توسعه کشور در استان خراسان شمالی ساخته شده است.
علاوه بر این موارد، در سالهای اخیر یک سد جدید در این استان ساخته شده، پنج سد جدید در دست ساخت و دو سد دیگر نیز در دست مطالعه است که با بهره‌برداری از آنها مجموع توان تنظیم آب توسط سدهای استان به 282 میلیون متر مکعب در سال افزایش خواهد یافت.
مجموع منابع آب سطحی قابل تنظیم در استان خراسان شمالی 347 میلیون متر مکعب می‌باشد که حدود 65 میلیون متر مکعب آن مربوط به بندهای انحرافی است.
شبکه‌های آبیاری ساخته شده در پایاب سدهای استان حدود 18هزار هکتار زمین را زیر پوشش قرار می‌دهد با بهره‌برداری از شبکه‌های آبیاری در دست ساخت و مطالعه در پایاب سدهای استان، در مجموع بیش از 25 هزار هکتار زمین زیر پوشش این شبکه‌ها خواهد رفت. علاوه بر این، 13 هزار هکتار زمین نیز زیر پوشش کانالهای انتقال آب بندهای انحرافی قرار می‌گیرند.
طول مجموع رودخانه‌ها و مسیلهای مهم در استان خراسان شمالی 2100 کیلومتر است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بستر و حریم 855 کیلومتر آن مطالعه شد. 94 درصد این کار پس از تشکیل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی انجام شده است. در بخش ساماندهی نیز در سه دهه اخیر 40 کیلومتر از رودخانه‌ها و مسیلهای این استان ساماندهی شده است که 35 کیلومتر آن مربوط به پنج سال اخیر است.
شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی برای حفظ و احیای منابع آب زیرزمینی استان تاکنون پنج گروه گشت و نظارت را برای جلوگیری از حفاری چاههای غیرمجاز و توقف اضافه برداشت چاههای مجاز تشکیل داده و 650حلقه چاه غیرمجاز را با همکاری مردم مسدود کرده است.
نصب شمارشگرهای هوشمند آب و برق در چاههای کشاورزی استان، تهیه و توزیع 5000 هزار حلقه لوح فشرده پویانمایی نجات آب زیرزمینی به زبانهای ترکی و کرمانجی و فارسی برای اطلاع‌رسانی و صدور پروانه‌های جدید بهره‌برداری براساس ساعت کارکرد و الگوی کشت سند ملی آب از دیگر اقدامات انجام شده این شرکت برای حفظ و احیای منابع آب زیرزمینی است.
علاوه بر این موارد برای تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی استان از سال 1385 تاکنون 566 پروژه با ظرفیت 36 میلیون و 500 هزار متر مکعب و یک پروژه تغذیه مصنوعی با ظرفیت سالانه دو میلیون و 500 هزار مترمکعب، اجرا شده است.
طرحهای آبرسانی به شهرهای بزرگ خراسان شمالی
برای تامین پایدار آب مورد نیاز برای آشامیدن و بهداشت شهرهای خراسان شمالی تا افق سال 1415، شرکت آب منطقه‌ای استان سه طرح آبرسانی را در دست اجرا و سه طرح آبرسانی را در دست مطالعه دارد. در این طرحها در مجموع 165 کیلومتر خط انتقال برای جابجایی مجموع سالانه 43 میلیون متر مکعب آب به شهرهای استان ساخته می‌شود.
طرح آبرسانی به شیروان از سد شیروان نیز با ظرفیت انتقال سالانه 9 میلیون متر مکعب در آبان ماه 1389 همزمان با سفر سوم دولت‌های نهم و دهم به استان خراسان شمالی به بهره‌برداری رسیده است.
طرح آبرسانی به بجنورد از سد شیرین‌دره با ظرفیت انتقال 20 میلیون و 500 هزار متر مکعب در سال در دست اجراست و عملیات اجرایی آن تاکنون 98درصد پیشرفت فیزیکی داشته و آماده بهره برداری است. طول خط انتقال آب در این طرح 48 کیلومتر و اختلاف ارتفاع پمپاژ آب 740 متر است.
طرح آبرسانی به اسفراین از سد اسفراین نیز با ظرفیت انتقال 10 میلیون متر مکعب در سال در دست اجراست و عملیات اجرایی آن تاکنون بیش از 95 درصد پیشرفت داشته و آماده بهره برداری است.
طرح آبرسانی به شهرهای گرمه و جاجرم هم با ظرفیت انتقال سالانه 5 میلیون متر مکعب در دست اجراست و عملیات اجرایی آن تاکنون 92درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. طول خط انتقال آب در این طرح 50 کیلومتر است.
علاوه بر این موارد طرح آبرسانی به شهر آشخانه با ظرفیت انتقال 4 میلیون متر مکعب در سال، طرح آبرسانی به شهر فاروج با ظرفیت انتقال 3 میلیون متر مکعب در سال و طرح آبرسانی به شهر راز با ظرفیت انتقال سالانه یک میلیون و 500 هزار متر مکعب، در دست مطالعه است.
تاریخچه شرکت
اداره کل آب در تاریخ 10/6/83 و شرکت سهامی آب منطقه ای خراسان شمالی در 3/11/1384 تشکیل شد. مهمترین مأموریت شرکت کنترل و مهار آبهای مرزی و سیلاب های مصیبت زا و تأمین آب شرب و بهداشت شهرها و روستاها ، صنعت، کشاورزی و خدمات استان در حد ظرفیت و توان آبی با حفظ تعادل در حوزه های آبریز، حفاظت کمی و کیفی از منابع آب و بستر و حریم رودخانه‌ها و مسیلهای استان است.
دستاوردهای ملی شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی
با وجود آنکه تنها هفت سال از تشکیل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی گذشته است این شرکت در عرصه ملی درخشش و دستاوردهای ملی قابل توجهی داشته است که به مهمترین آنها اشاره می‌شود.
کسب رتبه دوم اطلاع رسانی توسط روابط عمومی در بین شرکتهای آب منطقه‌ای کشور در سال 1385
کسب رتبه دوم روابط عمومی در گروه ب شرکتهای آب منطقه‌ای کشور در سال 1387
کسب عنوان "کارمند نمونه دستگاهی" وزارت نیرو توسط مهندس "حبیب اله راستگار" در سال 1385
کسب رتبه سوم اطلاع رسانی توسط پایگاه اینترنتی اطلاع رسانی شرکت در سالهای 1385 و 1387
کسب رتبه سوم در پروژه‌های تعادل بخشی، تغذیه مصنوعی و پخش سیلاب در گروه ب شرکتهای آب منطقه‌ای در سالهای 1386و 1387
کسب رتبه چهارم اداره حقوقی در گروه ب شرکتهای آب منطقه ای کشور در سال 1387
دریافت گواهینامه و استقرار، مراقبت و استمرار سیستم مدیریت کیفیت ISO9001-2000 در شرکت با هدف بهبود مستمر در سال 1386
دریافت گواهینامه سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی بر مبنای استاندارد OHSAS 18001-2007 در دی ماه 1388
کسب رتبه دوم برنامه‌ریزی و مطالعات پایه منابع آب در بین شرکتهای آب منطقه‌ای کشور در ارزیابی معاونت امور مجامع در سال 1389
کسب رتبه ششم توسط شرکت در ارزیابی عملکرد در بین 30 شرکت آب منطقه ای کشور در سال 89
کسب رتبه هفتم توسط شرکت در ارزیابی عملکرد در بین 30 شرکت آب منطقه ای کشور در سال 1390
کسب رتبه دوم کشوری در اجرای طرح داناب توسط اداره روابط عمومی شرکت در سال تحصیلی 91- 90
