به مناسبت چهلمین سالگشت پیروزی انقلاب اسلامی، منتشر شد:

چکیده کارنامه چهل ساله مدیریت منابع آب خراسان شمالی

پیش از انقلاب اسلامی هیچ طرحی برای مدیریت منابع آب در شمال خراسان اجرا نشده بود. متن زیر، مروری است بر چکیده مهمترین فعالیتها و دستاوردهای مدیریت منابع آب استان پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی.

طرح های اجرا شده قبل از تشکیل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی

به گزارش مدیریت روابط عمومی شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی، پیش از انقلاب اسلامی هیچ طرحی برای مدیریت منابع آب در شمال خراسان اجرا نشده بود. پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی تا قبل از زمان تشکیل این شرکت، پنج سد با مجموع توان تنظیم 125 میلیون متر مکعب در سال و بخشی از شبکه‌های آبیاری پایاب این سدها و همچنین چند طرح‌ کوتاه مدت تامین آب شرب و بهداشت برای شهرهای بجنورد، شیروان، اسفراین و جاجرم و گرمه و آشخانه اجرا شد.

اداره کل آب خراسان شمالی در شهریور ماه 1383 تشکیل و در بهمن ماه 1384 به شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی تبدیل شد.

مهمترین طرحها و پروژه‌های اجرا و بهره‌برداری شده پس از تشکیل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی

21هزار و 720هکتار شبکه آبیاری زمین‌های پایاب سدهای در دست بهره برداری.
4طرح بزرگ بلندمدت آبرسانی به شهرهای بجنورد، شیروان، اسفراین و گرمه و جاجرم از سدهای شیرین‌دره، شیروان و اسفراین (شامل148 کیلومتر خط انتقال،3 تصفیه خانه بزرگ با ظرفیت تصفیه 1976 لیتر آب در ثانیه، 4ایستگاه پمپاژبا 32 دستگاه پمپ مکش، 12 مخزن با مجموع ظرفیت حدود 75000 مترمکعب و 3 حلقه چاه با دبی 80 لیتر در ثانیه)
طرح میان‌مدت آبرسانی به بجنورد از منابع زیرزمینی و ساخت مخزن 10 هزار متر مکعبی
ساخت3 سد (گلول، غلامان، قزلداش)
ساخت 17 بند انحرافی و کانال انتقال آب، آبگیر زیر سطحی بند انحرافی و تغذیه مصنوعی (دهانه اجاق و سست اسفراین، ینگه قلعه شیروان، آرمود آقاچی فاروج ، قتلیش و قره‌خانبندی در بجنورد، آغمزار و اینچه سفلی و کیکانلو در مانه و سملقان و کانال انتقال آب شیرآباد و پیر شهید ، امانلی،راستقان و آبگیر زیر سطحی چهاربید و سرانی، هنامه شیروان،چهارچوبه)
اجرای طرح آبرسانی به نیروگاه گازی شیروان
اجرای طرح آبرسانی به شهرک صنعتی اسفراین
نشان‌گذاری مرز آبی ایران و ترکمنستان و بازگشایی و لایروبی بستر اولیه رودخانه سومبار برابر پروتکل 1336 ایران و شوروی و بازگرداندن رودخانه به آن
اجرای طرح ملی فرهنگ‌سازی دانش‌آموزی "داناب" با پوشش بیش از 81 هزار دانش‌آموز مقطع راهنمایی ودوره اول متوسطه استان در سال های 1394و1390
ساخت و بازسازی 15 ایستگاه آب سنجی وتجهیز سه ایستگاه آب و هواشناسی به دستگاههای ثابت
به‌هنگام سازی اطلس حوزه آبریز رودخانه اترک
انجام مطالعات ساخت 11سد و شبکه آبیاری و زمین های پایاب آنها
تعیین حریم و بستر 1453 کیلومتر از رودخانه‌های استان
ساماندهی بیش از 96 کیلومتر از رودخانه‌های داخلی و مرزی
بازگشایی 78 کیلومتر از رودخانه‌های داخلی و مرزی
شناسایی بیش از 3400 حلقه چاه غیرمجاز آب و انسداد بیش از 1500 حلقه
مطالعات ژئوفیزیک دشت شوقان وحفاری چاههای اکتشافی و پیزومترو (1090 متر) در سطح استان و آزمایش پمپاژ
صدور 3079 مجوز و پروانه بهره برداری از منابع آب زیر زمینی از ابتدای تشکیل شرکت برای مصارف شرب ، کشاورزی و صنعت استان
تجهیز تمام چاههای کشاورزی برقی استان به شمارشگرهای هوشمند آب و برق به تعداد 1229حلقه
ایجاد 6 شرکت تعاونی آب زیرزمینی در دشت شیروان
ایجاد 21 شرکت تعاونی آب سطحی در استان
احداث 6کانال انحراف سیلاب (مسیلهای ملکش، مهنان ، فیروزه، حمزانلو بازخانه و کلاته یاور)
شناسایی 9 واحدصنعتی و 300 منبع آلاینده منابع آب استان
شناسایی بیش از چهار هزار موتور تلمبه غیر مجاز در استان و جمع آوری 331 دستگاه موتور تلمبه از سطح رودخانه های استان
مطالعه طرح‌های آبرسانی به شهرهای آشخانه ، فاروج و راز
مطالعه طرح تغذیه مصنوعی تنگه گزی در جاجرم
مطالعه دو بند انحرافی و کانال انتقال آب (اینچه علیا و حصار گرمخان)

طرح‌ها و پروژه‌های در دست مطالعه و اجرا:

ساخت و عملیات تکمیلی6 سدبزرگ( سد قزلداش، سد غلامان، سد گلمندره، سد بش قارداش و علاج بخشی سدبیدواز اسفراین و اجرای آبگیر شناور موقت سد شیرین دره)
باقیمانده ساماندهی رودخانه مرزی سومبار(بطول 10 کیلومتر)
ترمیم بند انحرافی کیکانلو؛ عملیات تکمیلی بند لاستیکی ، کانال انتقال آب کوشکی ترکمن، عملیات تکمیلی ایستگاه پمپاژ کلاته کاریز
احداث ایستگاه پمپاژ و تکمیل بخشی از خط انتقال آب شهرک صنعتی اسفراین
تکمیل مطالعات 2سد و شبکه آبیاری و زهکشی آن(سد دربند و سد قردانلو)
مطالعات مدل کیفی مخزن سد گلمندره و دربند
مطالعات شکست سدگلمندره ، بش قارداش، قردانلو، دربند و گراتی به منظور تهیه تهیه طرح اقدام اضطرای
مطالعات تأمین و انتقال آب شرب و صنعت شهرهای شیروان و فاروج از منابع آب آبرفتی و سازندی حدفاصل روستای سرانی تا سد گلول
مطالعات4بندانحرافی وتغذیه مصنوعی( هنامه شیروان، بند تغذیه ای در محدوده روستای کلاته ولی باغان شیروان، بند ذخیره‌ای تغذیه ای رویین، بند انحرافی و کانال انتقال آب اراضی محدوده روستاهای دشتک و اینچه و ...)
مطالعات مرحله اول و دوم تامین آب اراضی حاشیه رودخانه سومبار
مطالعات بهره برداری بهینه از منابع ب آب آب حوضه میانی شبکه آبیاری سد چندیر
مطالعات میکروژئودزی سد های سومبار و چندیر
مطالعات اندازه گیری کمی آبهای سطحی و زیر سطحی محدوده آبریز سد سومبار

منابع آب استان

میانگین بارندگی سالانه در استان خراسان شمالی 230 میلی متر و حجم منابع آب تجدید پذیر حدود یک میلیارد و 400 میلیون متر مکعب است. از این مقدار حدود 870 میلیون متر مکعب آبهای سطحی استان را تشکیل می‌دهد و حدود 530 میلیون متر مکعب آبخوانهای زیرزمینی را تغذیه می کند.

نمودار عملکرد اعتبارات هزینه شده (به میلیارد ریال)

برای باز شدن نمودار، روی تصویر کلیک کنید